Kiralık konut fiyatları artıyor
Gonenc Emlak Şirketi Marmariste kiralık ev fiyatları artışının devam ettiğini ve gelecekte herhangi fiyat gerilemesinin beklenmediğini belirten açıklama yaptı. Sektörel olarak uzun zamandır şikayetler olduğunu okuyoruz. Özellikle Marmaris kiralık evler hakkında sektör bazında sıkıntı yaşanıyor. Yapısal sorun kaynaklı, konut arzında daralma yaşanıyor. İnşaat yapabilecek parsel kalmadı.
Muğla ve Marmariste kiralık konut bulmak isteyen vatandaşlarımız ev kiralarının çok yüksek olduğunu söylemektedir. Özellikle merkez ve diğer mahallelerinde kira tutarları yüksek bulunmaktadır. Doğrudur. Son yıllardaki yıllık kira bedellerinin sürekli tırmanışta olduğu görülmektedir. Bize göre sorun çok yönlü olmasına karşın basittir.
Neden? Sorusunun karşılığı ekonominin en temel denkleminde, arz talep ilişkisindedir. Örneklemeyi de anlaşılır olması amacıyla günlük yaşantımızdan verelim. Marmaris pazarında, bir kamyonet yeşil biber sunulduysa fiyatı 4-TL, on kamyon ayni ürün pazarda satılırsa elli Kuruşa satılır. Akşama doğru fiyat daha da düşer.
Komşunuz sizinle ayni özellikte daireyi 1000-TL aylık ödemeyle kiraya verdiyse, sizin için geçerli kira bedeli tayin edilmiştir. Referansı sağlam aileye 900-TL verebilirsiniz. Bu konut sahibi evini 200-TL kiraya verir mi? Vermez.
Kiralar yükseldi. Evet yükseliyor. Yükselmeye de devam edecek. Kiraların yükselmesi yanı sıra ev kiralama koşulları da değişiyor. Noterden Tahliye taahhütnamesi, yıllık peşinat, kefil, su elektrik aboneliklerinin kiracı adına yapılması, en önemlisi de referans talep edilmeye başlandı.
Peki kiralar ne zaman gerilemeye başlar?
Güzel soru. Mucbir sebebler ( deprem, savaş, sel felaketi vb nedenler) haricinde arz talep dengesinin değişmesi gerekir. Sınırlı, kıt olan konut arzının gelişme yönünün daralmadan genişlemeye, yani tersine yönelmesi gerekir. Talep yönünün de tersine hareketlenmesi olmalıdır. Yani; piyasada bol kiralık ev olmalı, bu evlere ilgi gösterecek kiracı sayısının ilgisinin azalması, yeni fiyatı oluşturur. Bu fiyat, önceki dönemin, yani bugünün fiyatlarının gerisine düşer. İyi de, bu nasıl olacak? Görünürde böyle birşey şartlar değişmedikçe mümkün olmayacağıdır.
Konut kredisi faiz oranları günden düne düşüyor. Peşinat %25’den %20’lere düşürüldü. Kredili satışlarda hareketlenme hissediliyor. Aylık 1000-TL kira ödeyen ailenin bütçesine uygun evi, satın alarak yatırım yapması avantaj sağlar. Aslında kiraların artışı, kiracıları konut sahibi olmaya motive ediyor.
Ancak; Marmariste satılık ev fiyatları sabit değil ki. Kiralık ev konusunda örnek verdiğimiz mekanizma benzer biçimde çalışıyor. Yolcunun trene yetişerek binebilmesi gibi, evini alan kurtuluyor. Kiradan kurtuluyor. Türkiye’de yaşam daha çok güncele, günlük yaşama endeksli gidiyor. Tasarruf yapmak, özveri gerektirir. Fakat, öncelikle hedef belirlemek, planlama yapmak, stratejik düşünmek gerekir. Genellikle kimse ailesi ve kendisi için, gelecek planları yapamıyor. Yıllar su gibi geçer, gider.
Yirmi yıl kiracısı olduğun evden tahliye edildiğinde ceketini alır gidersin. Ancak; kira öder gibi ödeme koşullarıyla ev alabilirsen, ayni süre sonunda evin sahibi olursun. Eskiden böyle bir uygulama yoktu.
1923 yılında Cumhuriyet ilan edildi. Planlı ekonomiye geçiş 1960 yılında Devlet Planlama Teşkilatının kurulmasıyla, beş yıllık planlarla geliştirildi. Ne mutlu ki, artık master planlar yapılan, Türkiye’de planlı ekonomi var. İyi ya da kötü, beğen beğenme ama var. Ailenizde de olsun. Olmalı. Bizden önermesi, kiralar yüksek diye sızlanmak, homurdanmak yerine, artık; çözüme yönelik adımlar atacak kararlılık ve vizyonu oluşturma zamanıdır. Ahirette iman, dünyada mekan demiş büyüklerimiz. Dileriz Marmariste eviniz olsun. Yaşamınız sağlıkla tatil gibi olsun.
Kaynak: Emlak Fiyatları,